boek over de taalsituatie in Marokko van Fouad Laroui

Een paar maanden geleden verscheen het boek 'Le drame linguistique marocain' (Het taalkundige drama in Marokko) geschreven door Fouad Laroui, docent Franse literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.Laroui is een bijzonder mens, een echte alleskunner.
In Marokko is hij zeer bekend als literair schrijver. In een ongekend tempo publiceert hij vooral romans in Marokko. Hij publiceert in het Frans want volgens mij denkt Fouad in het Frans. Hij is een product van de Franstalige zuil in het Marokkaanse onderwijs.
En ook in Frankrijk wordt hij gelezen want het Frans van Fouad is bijna nog beter dan het Frans van veel Franse schrijvers (schijnt het).

Maar nu heeft hij eens iets anders geschreven, namelijk een taalkundig boekje. Hij is er een paar jaar mee bezig geweest en het boekje is wat mij betreft één groot feest van herkenning.
Kort gezegd komt het erop neer dat volgens Fouad de ingewikkelde taalsituatie in Marokko (meerdere talen die naast elkaar bestaan, maar die elkaar ook beconcurreren) er mede oorzaak van is dat het Marokkaanse onderwijs zo slecht functioneert. Maar het zorgt ook voor 'verknipte geesten' (in mijn interpretatie) omdat ook in de psyche van de Marokkaan er van alles wordt beïnvloed door die lastige taalsituatie.

Toen ik een paar weken geleden in het stadje Sefrou liep, zag ik daar een beeld dat exact paste bij een voorbeeld uit het boek van Fouad.
Hij vertelt dat iedereen in Marokko het over de hezjam heeft als hij naar de kapper gaat.
Maar als je bij de kapper komt, heeft die op zijn raam of uithangbord niet het woord hezjam staan. Nee dan staat er (Salon Al) Hilaqa. Want Hilaqa is het Klassiek Arabische woord voor kapper.

Dat beeld komt perfect tot uitdrukking op de onderstaande foto:



Links bovenaan zien we een straatnaambordje. Daarop staat: zenqa al-hezjamin (straat van de kappers, maar dan het woord voor kapper in de omgangstaal). Maar dat bordje zit dus op de muur van een kapsalon, en op het raam ervan staat: Salon al Hilaqa, met het Klassiek Arabische woord voor kapper.
Een mooie gelegenheid voor mij om twee hobbies te combineren: taalkunde en fotografie.

Overigens heb ik niet veel gemerkt van een discussie op nationaal niveau over de taalsituatie na het verschijnen van het boek, maar dat kan alles te maken hebben met de roerige tijden die Marokko doormaakte in het afgelopen voorjaar. De Arabische lente liet ook hier van zich horen, de Marokkaanse koning kondigde een grondwetsherziening aan en er werd een referendum georganiseerd om die grondwetwijziging aan het volk voor te leggen.
In die omstandigheden hadden vele mensen wel iets anders aan hun hoofd.
Dat is jammer, want ik ben het met Fouad eens dat de taalsituatie in Marokko een debat verdient.

de grote moskee van Rome

Aan de noordkant van Rome staat een grote moskee. Gebouwd van Saoedisch geld.
Voor bezichtiging is hij helaas alleen toegankelijk op woensdag en zaterdag. We konden alleen vanaf de buitenkant kijken want we waren er op maandag.
En ook in mijn beste Arabisch kreeg ik het niet voor elkaar dat de deur voor ons openging.

Rome, zomaar een paar plaatjes

Klassieke mini-auto, de Fiat 500, ook wel de rugzak genoemgd, tussen twee eigentijdse autootjes.




De Fiat 500 onder de bussen. Volgens mij heb je hiervoor niet eens een busrijbewijs nodig ;-)



Meisje in de verkeerde stad ;-)

Fietsmanifestatie in Rabat

Op 10 april was er een fietsmanifestatie in het centrum van Rabat. De Boulevard Mohammed V, de meest chique boulevard van de stad, was geheel afgezet voor een fietshappening.

Als je weet hoe het verkeer er normaal aan toe gaat in zo'n stad, kun je je voorstellen dat het een genot is om een deel van de stad autovrij te hebben op een mooie zondagochtend.
Ik had helaas mijn fiets niet meegenomen.
Ik fiets altijd in het kurkeikenbos net buiten Rabat. Ik ga nooit met de fiets de stad in.

Hier een paar foto's die een indruk geven van die zonnige zondagochtend in Rabat.

gezocht: hoofddoek met klep

Je ziet vaak Marokkaanse vrouwen met een hoofddoek, en dan daarover nog een baseball cap, vanwege de klep. In de felle zon hebben de vrouwen ook nog behoefte aan een klep boven de ogen.

Dus, er is een markt voor een hoofddoek met klep.



In Rome op het St. Pietersplein zag ik de oplossing.
Nonnen, vermoedelijk uit Polen, met een hoofddeksel dat het ook in Marokko goed zou doen.

Will you take picture?

Ik was afgelopen weekend in Florence en Rome. Bij al die monumenten is mij minstens tien keer gevraagd of ik een foto wilde maken van de eigenaar van een camera, zijn eventuele reisgenoot en het desbetreffende monument.

Voor mij is dat haast ondenkbaar. Ik hoef geen foto van mezelf voor het Colosseum, het Pantheon of wat dan ook. Ik wil een foto van het Colosseum ja, ik wil er zelfs een heleboel, maar met zo weinig mogelijk mensen erop. Dat is helaas niet altijd mogelijk in die drukte.

Hieronder een Japanner (denk ik), die mij niet nodig had. Hij had zijn camera met statief meegenomen teneinde zichzelf en zijn vriendin (verloofde, echtgenote, maitresse) op de foto te zetten.
En dat ging als volgt:

1. Zet de vriendin (vrouw, verloofde...) op de juiste plaats
2. Zet camera en statief klaar




3. zet de camera op de zelfontspanner
4. druk op de ontspanknop



5. en voeg je razendsnel bij je vriendin (maitresse....)
6. en zo heb je een mooie foto van het Colosseum



Maar vooral een mooie foto van jezelf.

Nog erger zijn die mensen die met een perspectivische vertekening willen doen alsof je het desbetreffende monument aanraakt, vasthoudt etc.
Zodat het lijkt dat je de toren van Pisa staat tegen te houden zodat hij niet valt.

Of toen ik bij de piramides was met mijn vriendin (nu mijn vrouw ;-) . Een Egyptische agent wilde haar camera vasthouden en een foto van haar maken met de piramide op de achtergrond. Maar dan moest ze wel in een heel raar standje gaan staan. Ineeens begreep ik wat hij wilde. Ze had dan een piramide als het ware aan haar hand hangen.

En in Venetië was een Japanse vader ook bezig zijn dochter zo te vereeuwigen dat ze de toren van de kerk op het San Marcoplein in haar armen hield (of zoiets). Wij stonden met vele mensen in een lange rij te wachten tot we die kerk binnen mochten, en hebben met zijn allen hard staan lachen om de capriolen van die Japanse familie.

Het zal u duidelijk zijn. Ik sta maar heel weinig op foto's van mijn uitstapjes.