zaterdag, februari 08, 2014

Klare Taal, roman van Richard Osinga

Teken de petitie: het NIMAR moet blijven!
 Een paar weken geleden hadden we op het NIMAR bezoek van een groep studenten en twee begeleiders van de UvA.

Een van de begeleiders vertelde over haar onderzoeksproject: ze doet onderzoek naar uitingen in het Arabisch in een aantal Nederlandstalige romans.
Ze vertelde over twee romans van de auteur Richard Osinga. Osinga heeft als bijvak Arabisch gestudeerd in Leiden, naast een studie econometrie.
En hij heeft zich na zijn studie ook op het literaire pad begeven.

De roman klare taal gaat over een zojuist afgestudeerde econometrist met bijvak Arabisch die een onderzoeksbaan krijgt aan de universiteit van Leiden. Hij is weliswaar geen 'volwaardige arabist' maar krijgt toch die baan.
Hij ontmoet de Marokkaans Nederlandse jongedame Asma, maakt haar razendsnel zwanger en ze besluiten te trouwen. Het huwelijk is geen lang leven beschoren, doordat Jacob zich op zijn onderzoek stort, en ook nog eens in het lezingen- en debatcircuit wordt opgenomen omdat hij als redelijke gematigde moslim wordt gezien. Om met Asma te kunnen trouwen heeft hij namelijk moslim moeten worden.
De titel 'Klare taal' slaat op het Arabisch. In de Koran staat vermeld dat de Koran in een klare taal, het Arabisch dus, geschreven is.

Voor mij als arabist die vele jaren aan een universiteit werkzaam is geweest (en dat eigenlijk nog steeds is) zijn er veel herkenbare onderdelen in het boek, en dat maakt het plezierig te lezen.
Het stel gaat op huwelijksreis naar Marokko. Als vermeend niet-moslim (onterecht dus) wordt hem in Marokko de toegang tot de moskee ontzegd. Heel herkenbaar.
Zijn promotor zegt hem: "ik mag overigens wel hopen dat u uw Arabisch niet te veel laat vervuilen met uitdrukkingen uit het Derrija van de Marokkanen. Ik moet zeggen, ik kan er weinig van verstaan". Heel herkenbaar. Weliswaar versta ik prima Darizja (zoals ik het noem), maar veel collega's arabisten hebben er aanmerkelijk meer moeite mee.
Heel opvallend is dat de promotor het restaurant in Casablanca noemt waar ik begin jaren tachtig als reisleider altijd met mijn groepen ging eten: Au petit Poucet (bij Kleinduimpje). En het is vooral opvallend omdat ook in een roman van Tahir Shah datzelfde restaurant werd genoemd. Het is kennelijk specialer dan ik mij in de jaren 80 bewust was.
En de schrijver memoreert de finale van de UEFA-cup waarin Feijenoord die cup won, zo ongeveer het laatste opmerkelijke wapenfeit van de club uit Rotterdam Zuid.

Het verhaal heeft niet heel veel diepgang, maar Jacob's conclusie na het spaaklopen van het huwelijk is dat de relatie ook niet zo veel diepgang had. Eigenlijk kende hij zijn vrouw niet erg goed. Feitelijk zit de meeste diepgang nog in de relatie van Jacob met zijn twee vrienden, ook al vindt Jacob dat vriendschap niet te intiem en vertrouwelijk hoeft te zijn.

Voor arabisten een leuk boek om te lezen, vanwege de herkenbaarheid. Want hoeveel boeken worden er nou geschreven met een (halve) arabist in de hoofdrol? Maar maak je geen illusies, een erg dynamische rol is het niet.

Richard Osinga: Klare Taal Uitgeverij Querido, 2004

Geen opmerkingen: