dinsdag, januari 15, 2019

Arabische namen op de Nederlandse televisie



Ik vind weer eens iets van een TV-programma, of eigenlijk van twee programma’s. Het gaat over het programma ‘Voorbij de grenzen van Saoedi Arabië’ gemaakt door Sinan Can, en ‘Danny in Arabistan’ met Danny Ghosen.

Van Can heb ik inmiddels twee afleveringen gezien en van Ghosen alleen de eerste. Het is waarschijnlijk toeval dat er in dezelfde week twee programma’s over hetzelfde land worden uitgezonden. De overeenkomsten waren dan ook opvallend in de beide eerste afleveringen. Twee keer kamelen, twee keer (uitgebreid) aandacht voor autorijdende vrouwen, en in beide uitzendingen een persoon met de (zeer beladen) naam Al Qahtani (Google maar).

Waar ik persoonlijk moeite mee heb is met de aanname dat beide programmamakers goed Arabisch zouden spreken, en daardoor programma’s zouden kunnen maken zoals de onovertroffen Ruben Terlou met zijn series over China.
Ik erger me met name aan de suggestie die gewekt wordt dat Sinan Can Arabisch zou spreken. Ook in ‘Wie is de Mol’ beweerde hij dat zelf afgelopen zaterdag. De (zeldzame) vragen van Sinan in het Arabisch zijn van een simpelheid van een eerstejaarsstudent na 2 maanden. Vaak zonder werkwoord en met een matige uitspraak. Ik heb mij laten vertellen dat Can in zijn vorige serie door een tolk in een oortje kreeg toegefluisterd wat hij in het Arabisch als vraag kon stellen. Wellicht is dat in deze serie ook weer het geval.

Ronduit storend vind ik de wijze waarop hij de namen van zijn Arabische gesprekspartners uitspreekt, of van bekende persoonlijkheden. Als je pretendeert Arabisch te spreken kun je toch een Ha aan het eind van een naam wel uitspreken: FaraH en SaleH. En de koning van Saoedi wordt steeds als Sélman (met klemtoon op de e) uitgesproken terwijl het Salmáán moet zijn. Ook met de naam Khashoggi gaat het fout, maar daarbij verkeert Can in goed gezelschap, want die naam heb ik nog door vrijwel niemand correct horen uitspreken.

Over de inhoud van het programma wil ik niet kritisch zijn. Can brengt ons beelden die we anders niet te zien zouden krijgen en dat Saudi Arabië een Entertainment Authority heeft was voor mij een eye opener (https://www.gea.gov.sa/en/).
Dat Can precies op het moment van de moord op Khashoggi in het land aan het filmen was, is een toeval waar je niet op kunt anticiperen. Dat er ook binnenlands een grote cover up aan de gang was is duidelijk, hoewel het zou kunnen dat op de voorpagina van de krant Okaz, die Can toont, wel degelijk iets staat over leugenachtige berichten. Ik kan niet de hele kopregel lezen omdat Can er zijn duim op heeft. In eerste instantie toonde Can ook nog de Egyptische krant Al Ahram. Elke kenner ziet in één oogopslag dat dat de beroemde krant uit Egypte is.

Maar Can heeft moedig gepoogd op de tragedie van de moord op Khashoggi in te spelen, en de uitspraken van de vroegere hoofdredacteur van Khashoggi laten eigenlijk geen onduidelijkheid bestaan.

Het Arabisch van Danny Ghosen is absoluut beter maar een vlotte babbel in het Arabisch wordt door leken al snel als vloeiend gezien. Maar Danny komt er niet op hoe je in het Arabisch zegt: Hoe lang rijd jij al auto? Uit de eerste serie van Danny herinner ik me nog dat hij even een krantenkop snel voorlas, en daarbij gigantisch in de fout ging.

Echt Arabisch beheersen is geen vanzelfsprekendheid voor iemand wiens roots in de regio liggen. Enkele jaren geleden heb ik meegedacht met iemand uit Hilversum hoe een mooi programma als dat van Terlou over Marokko gemaakt zou kunnen worden, maar dan door een jonge Marokkaanse Nederlander. Die konden ze niet vinden omdat de talenkennis er niet is. En ik ben een witte mannelijke baby boomer, die zijn er al te veel op de Nederlandse TV L

En ondanks deze kritiek is mijn advies: Kijken!
Sinan Can:

Danny Ghosen