Een paar maanden geleden verscheen het boek 'Le drame linguistique marocain' (Het taalkundige drama in Marokko) geschreven door Fouad Laroui, docent Franse literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.Laroui is een bijzonder mens, een echte alleskunner.
In Marokko is hij zeer bekend als literair schrijver. In een ongekend tempo publiceert hij vooral romans in Marokko. Hij publiceert in het Frans want volgens mij denkt Fouad in het Frans. Hij is een product van de Franstalige zuil in het Marokkaanse onderwijs.
En ook in Frankrijk wordt hij gelezen want het Frans van Fouad is bijna nog beter dan het Frans van veel Franse schrijvers (schijnt het).
Maar nu heeft hij eens iets anders geschreven, namelijk een taalkundig boekje. Hij is er een paar jaar mee bezig geweest en het boekje is wat mij betreft één groot feest van herkenning.
Kort gezegd komt het erop neer dat volgens Fouad de ingewikkelde taalsituatie in Marokko (meerdere talen die naast elkaar bestaan, maar die elkaar ook beconcurreren) er mede oorzaak van is dat het Marokkaanse onderwijs zo slecht functioneert. Maar het zorgt ook voor 'verknipte geesten' (in mijn interpretatie) omdat ook in de psyche van de Marokkaan er van alles wordt beïnvloed door die lastige taalsituatie.
Toen ik een paar weken geleden in het stadje Sefrou liep, zag ik daar een beeld dat exact paste bij een voorbeeld uit het boek van Fouad.
Hij vertelt dat iedereen in Marokko het over de hezjam heeft als hij naar de kapper gaat.
Maar als je bij de kapper komt, heeft die op zijn raam of uithangbord niet het woord hezjam staan. Nee dan staat er (Salon Al) Hilaqa. Want Hilaqa is het Klassiek Arabische woord voor kapper.
Dat beeld komt perfect tot uitdrukking op de onderstaande foto:
Links bovenaan zien we een straatnaambordje. Daarop staat: zenqa al-hezjamin (straat van de kappers, maar dan het woord voor kapper in de omgangstaal). Maar dat bordje zit dus op de muur van een kapsalon, en op het raam ervan staat: Salon al Hilaqa, met het Klassiek Arabische woord voor kapper.
Een mooie gelegenheid voor mij om twee hobbies te combineren: taalkunde en fotografie.
Overigens heb ik niet veel gemerkt van een discussie op nationaal niveau over de taalsituatie na het verschijnen van het boek, maar dat kan alles te maken hebben met de roerige tijden die Marokko doormaakte in het afgelopen voorjaar. De Arabische lente liet ook hier van zich horen, de Marokkaanse koning kondigde een grondwetsherziening aan en er werd een referendum georganiseerd om die grondwetwijziging aan het volk voor te leggen.
In die omstandigheden hadden vele mensen wel iets anders aan hun hoofd.
Dat is jammer, want ik ben het met Fouad eens dat de taalsituatie in Marokko een debat verdient.
In Marokko is hij zeer bekend als literair schrijver. In een ongekend tempo publiceert hij vooral romans in Marokko. Hij publiceert in het Frans want volgens mij denkt Fouad in het Frans. Hij is een product van de Franstalige zuil in het Marokkaanse onderwijs.
En ook in Frankrijk wordt hij gelezen want het Frans van Fouad is bijna nog beter dan het Frans van veel Franse schrijvers (schijnt het).
Maar nu heeft hij eens iets anders geschreven, namelijk een taalkundig boekje. Hij is er een paar jaar mee bezig geweest en het boekje is wat mij betreft één groot feest van herkenning.
Kort gezegd komt het erop neer dat volgens Fouad de ingewikkelde taalsituatie in Marokko (meerdere talen die naast elkaar bestaan, maar die elkaar ook beconcurreren) er mede oorzaak van is dat het Marokkaanse onderwijs zo slecht functioneert. Maar het zorgt ook voor 'verknipte geesten' (in mijn interpretatie) omdat ook in de psyche van de Marokkaan er van alles wordt beïnvloed door die lastige taalsituatie.
Toen ik een paar weken geleden in het stadje Sefrou liep, zag ik daar een beeld dat exact paste bij een voorbeeld uit het boek van Fouad.
Hij vertelt dat iedereen in Marokko het over de hezjam heeft als hij naar de kapper gaat.
Maar als je bij de kapper komt, heeft die op zijn raam of uithangbord niet het woord hezjam staan. Nee dan staat er (Salon Al) Hilaqa. Want Hilaqa is het Klassiek Arabische woord voor kapper.
Dat beeld komt perfect tot uitdrukking op de onderstaande foto:
Links bovenaan zien we een straatnaambordje. Daarop staat: zenqa al-hezjamin (straat van de kappers, maar dan het woord voor kapper in de omgangstaal). Maar dat bordje zit dus op de muur van een kapsalon, en op het raam ervan staat: Salon al Hilaqa, met het Klassiek Arabische woord voor kapper.
Een mooie gelegenheid voor mij om twee hobbies te combineren: taalkunde en fotografie.
Overigens heb ik niet veel gemerkt van een discussie op nationaal niveau over de taalsituatie na het verschijnen van het boek, maar dat kan alles te maken hebben met de roerige tijden die Marokko doormaakte in het afgelopen voorjaar. De Arabische lente liet ook hier van zich horen, de Marokkaanse koning kondigde een grondwetsherziening aan en er werd een referendum georganiseerd om die grondwetwijziging aan het volk voor te leggen.
In die omstandigheden hadden vele mensen wel iets anders aan hun hoofd.
Dat is jammer, want ik ben het met Fouad eens dat de taalsituatie in Marokko een debat verdient.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten