dinsdag, september 16, 2008

Groeten uit Damascus


In het kader van de onderlinge samenwerking tussen de Nederlandse instituten bezoek ik op dit moment het Nederlands Instituut voor Academische Studiën Damascus (NIASD).
Het is heel lang geleden dat ik in Syrië en in Damascus was. Het was 1979, en ik was nog student Arabisch.
Hier bevind ik mij in het hart van de Arabische wereld en van de Arabische cultuur.



Er staat hier een specifiek monument waarop ik mij erg verheugde: de Omayyadenmoskee in Damascus. Gebouwd door de Omayyadendynastie, de eerste dynastie van islamitische heersers die het Arabisch schiereiland (ongeveer het huidige Saoedi Arabië) verlieten om elders hun hoofdstad te stichten. Terwijl de islam toch ontstaan was in Mekka en Medina, beide steden op dat schiereiland.



De oude stad van Damascus geldt als de oudste permanent bewoonde stad ter wereld. De "Rechte straat" (shari' al-mustaqim) wordt al in de Bijbel genoemd en bestaat nog steeds.
Er is een hele waslijst aan verschillen en overeenkomsten tussen Syrië en Marokko te noemen. Ik kom daar misschien nog wel een keer op terug.
Maar wat voor mij als regelmatige Marokkoganger een groot verschil maakt, is dat ik als niet-moslim hier zo iedere moskee kan binnenstappen. Als ik tenminste mijn schoenen maar uitdoe ;-)
In Marokko mogen niet-moslims de moskeeën niet in. Met uitzondering van de grote Hassan II moskee in Casablanca, daar worden (prijzige) rondleidingen voor toeristen gegeven.
De reden dat niet-moslims in Marokko niet in de moskee mogen, stamt nog uit de tijd van de Franse overheersing. Op zeker moment ontstond er in Marokko een gevoel van nationalisme en streven naar onafhankelijkheid. De Franse resident-generaal besloot toen de Marokkanen niet te veel te provoceren (met misschien een versnelling van die onafhankelijkheidsgevoelens) door de Fransen, en daarmee alle niet-moslims, de toegang tot de moskee te ontzeggen. En na de onafhankelijkheid is die regel in Marokko nooit afgeschaft. Misschien is Marokko wel het enige islamitische land waar die regel geldt.
Maar hier in Damascus gelden zulke beperkingen niet. En dus kon ik op vrijdag in de loop van de ochtend de Omayyadenmoskee binnenstappen en daar een paar uur blijven rondhangen tot na het vrijdaggebed. Dat is het belangrijkste gebed binnen de islam, waarbij niet alleen een gebed wordt gebeden, maar ook een preek wordt verzorgd door de imam.
Ten eerste heb ik flink lopen fotograferen in de moskee. Mijn dia's uit 1979 beginnen in kwaliteit achteruit te lopen, en ik beschik ook over betere apparatuur tegenwoordig. Het resultaat staat hier, en misschien binnenkort nog wel wat meer op mijn webalbum.
Vervolgens ben ik ergens op een randje gaan zitten, en heb ik zitten kijken wat er allemaal de moskee binnenstroomde, en later ook weer naar buiten.
De gebedsruimte is gigantisch groot (schatting: 120 x 40 m), maar was niet helemaal gevuld. Aangezien het Ramadan is op dit moment, had ik dat toch wel verwacht. Maar goed, er waren vele honderden mensen binnen. Daarvan heb ik overigens geen foto's gemaakt.




Toen die allemaal weer naar buiten moesten, veroorzaakte dat een aardige opstopping, want iedereen moet bij het naar buiten stappen zijn schoenen weer aantrekken, wat natuurlijk toch wat oponthoud veroorzaakt.
Als mensen trouwens hun schoenen parkeren voor de ingang van de gebedsruimte, hebben de beheerders daar een heel praktische oplossing voor. Een mannetje met een trekker (waarmee je de vloer dweilt) trekt alle schoenen op een grote hoop, en zoek het maar uit aan het einde van de dienst.
Mijn schoenen werden overigens persoonlijk bewaakt door de ambtenaar bij de hoofdingang. Ik mocht ze in zijn wachthuisje zetten zodat ik me verder niet met mijn schoenen hoefde bezig te houden.




Ook hier doet een mondje Arabisch toch altijd weer wonderen. En al spreek ik het Syrische dialect niet zo best (het wijkt nogal af van het Marokkaans), met Standaard Arabisch kom je ook een heel eind, want iedereen heeft hier op school Standaard Arabisch geleerd.
Misschien kom ik binnenkort nog terug op mijn belevenissen in Damascus, of in Beirut, waar ik donderdag en vrijdag eens ga kijken. Dat wordt dan mijn eerste bezoek aan Libanon.

Geen opmerkingen: