weekendje onthaasten in het zinderende Zuiden

Ik ging een weekend mee met een vriend naar zijn familie, die op het platteland woont, zo'n 25 km. buiten Marrakech.
Hij had me al gewaarschuwd, dat ik me er niet te veel bij moest voorstellen: "er is daar echt niks hoor!"
We kwamen 's avonds rond half 10 aan, na een voorspoedige reis over de splinternieuwe tolweg. Dat is lekker doorrijden in vergelijking met enkele maanden geleden. Toen was het nog een flink stuk tweebaansweg met alle gevaren van dien.
We kwamen in een traditioneel huis, gebouwd van leem. Het besloeg slechts één verdieping, het is eigenlijk een binnenplaats met eromheen een aantal kamers. En een soort veranda (sarya) om de noodzakelijke schaduw te verschaffen.

De kamers zijn ingericht met matten en kleden op de grond, er liggen wat kussens, en er staat een lage ronde tafel die als eettafel dienst doet.
Alles in dat huis speelt zich af op de grond: zitten, eten, slapen.
De familie zelf sliep trouwens in de open lucht op de binnenplaats omat het 's avonds buiten koeler is dan binnen. Overdag is dat andersom, dan is het buiten juist warmer.

En warm was het. We kwamen uit het redelijk koele Rabat en Casablanca (beide aan de kust gelegen), hadden in de auto de airco aan en we arriveerden dus pas 's avonds in Ifrane (niet te verwarren met de wintersportplaats Ifrane in de Midden‑Atlas). Maar de volgende ochtend rond een uur of 11 sloeg de hitte onverbiddelijk toe. We hadden toen al een wandeling van een uur of twee achter de rug, door de onmiddellijke omgeving van het dorp. We liepen over de akkers en door de boomgaarden van de broer van Abd. Hij legde uit hoe het irrigatiesysteem werkt. Zijn familie heeft met hun grond recht op vijf en een kwart uur water per 10 dagen. Er loopt een irrigatiekanaal langs hun grond, en ze mogen dus gedurende die uren de schuiven open zetten. Het water komt uit het stuwmeer dat zo'n 20 kilometer verderop ligt.

Na de wandeling was het gerechtvaardigd even uit te puffen. Dus languit op de grond in de 'woonkamer'. Met de TV aan. In veel Marokkaanse huizen staat de TV bijna permanent aan, als een soort bewegend behang.
Na de lunch (tajine van kip en frietjes) hebben we zelfs een dutje gedaan. Ik ben nooit zo'n fan van siësta, maar in die temperatuur was het toch wel lekker. Vandaar die titel: onthaasten. In zo'n temperatuur komt er gewoon minder uit je handen. Ik had overigens bewust niet eens wat te lezen meegenomen en al zeker geen laptop.
Abd komt uit een grote familie, hij heeft flink wat broers en zussen. Ze wonen nog thuis bij hun moeder of hebben in de onmiddellijke omgeving een soortgelijk huisje gebouwd. Eén broer bewerkt dus het land, dat feitelijk eigendom van de hele familie is. Maar het zou volstrekt onmogelijk zijn de hele familie er ook van te laten leven. Zeker in een relatief droog jaar, als er niet zoveel water uit het stuwmeer komt. Hij heeft drie broers die als vrachtwagenchauffeur de kost verdienen. Althans, een kostje. Want de salarissen liggen niet bepaald hoog. Een broer die 7 dagen per week van 4 uur 's nachts tot vaak 's avonds 10 uur op pad is, brengt zo'n 80 Dirham per dag (8 euro) thuis. Probeer daar maar eens van te sparen om een eigen huis te bouwen.
Een andere broer is er wel in geslaagd voor zijn eigen beginnende gezin een betonnen huis te bouwen. Het beslaat eveneens één verdieping, omvat pakweg 4 kamers, en had tot nu toe 14.000 euro gekost. Dat zijn prijzen daar kun je nog iets mee, zou je in Nederland denken. Maar dat is dus 140.000 Dirham. Als je er 80 per dag verdient is dat dus zo'n kleine 5 jaar werken en dan niets uitgeven.

Maar dat huis is dan ook aanzienlijk beter dan het lemen huis van de moeder en de nog thuis wonende broers.
Het leven op het platteland is zo volstrekt anders dan het leven in een grote stad als Rabat, waar ik toch het meest ben en bij mensen over de vloer kom. Voor de plattelandsbevolking is het leven eigenlijk een permanente struggle for life om de eindjes aan elkaar te knopen. En zo is het in grote delen van Marokko op het platteland, maar ook in de uitgestrekte sloppenwijken bij de grote steden.
Binnenkort nog enkele indrukken en belevenissen uit het warme Zuiden.